کلیات

بیروت بزرگترین شهر و پایتخت لبنان، از بندرهای برجسته شرق دریای مدیترانه است که در شبه جزیره‌ای از کوه‌پایه‌ های لبنان در میانگاه کشور جای گرفته است. بیروت را می توان از مراکز مهم فرهنگی در شرق جهان عربی دانست، چرا که شهری کهن و باستانی است که نامش در لوحه‌های عمارنه یاد شده و از سده پنجم پیش از میلاد سکونت‌پذیر است. بیروت که مرکز بازرگانی برجسته فینیقی‌ها بوده‌است، در دوران باستان، در عصر امپراتوری‌های سلوکیان، رومیان و بیزانس شکوفا شد و رشد یافت.

تاریخچه بیروت

نام بیروت اولین بار در نامه‌های باستانی مصری، تل العمارنا، متعلق به قرن پانزده پیش از میلاد نام برده شده و پس از آن نیز به‌طور متمادی منطقه‌ای مسکونی بوده‌است. بیروت از قدیمی‌ترین شهرهای خاورمیانه به‌شمار می‌آید. آثار مهمی از دوره‌های مصری، فنیقی، یونانی، رومی، بیزانسی، ایرانی و عثمانی در این شهر کشف شده‌است. در زمان فنیقی‌ها بندری در سواحل فنیقیه بوده که از آن با نام بروتا در کتیبه‌های تل العمارنه یاد شده‌است. در این عهد بیروت شهر کوچکی بود که شهر معروف بیبلوس آن را تحت‌الشعاع قرار داده بود. در حدود ۲۰۰ پیش از میلاد، آنتیوخوس سوم بر بطلمیوس پنجم پیروز شده و بیروت را ضمیمه قلمرو سلوکی‌ها و سوریه کرد. با پیروزی مسلمانان، دوران تازه‌ای برای بیروت آغاز شد تا این که در سال۱۱۱۰ میلادی در جنگ‌های صلیبی سقوط کرد و به سال ۱۲۹۱ میلادی در گستره پادشاهی اورشلیم جای گرفت. در هنگام فرمانروایی عثمانی، دروزی‌ها بر آن چیره بودند. از ۱۸۳۲ تا ۱۸۴۱ در فرمان خاندان محمد علی پاشا بود و بازسازی شد. از ۱۹۱۸ تا ۱۹۴۴، زیر سرپرستی فرانسه اداره می‌شد و پس از پایان جنگ جهانی دوم و استقلال لبنان، برنامه‌های نوسازی و آبادانی بیروت انجام گرفت.

این شهر که روزگاری پاریس خاورمیانه خوانده می‌شد، در خلال جنگ‌های داخلی لبنان  (سال ۱۹۷۵-۱۹۹۰) صدمات بسیاری دید. دولت پس از جنگ با بازسازی زیربنایی کشور روبرو بود. در۱۹۸۲ به محاصره رژیم صهیونیستی اسرائیل درآمد. در سال ۱۹۹۰ درگیری‌ها در بیروت پایان یافت و بخش‌بندی شهر به شرقی-غربی برچیده گشت. در دهه ۱۹۹۰، برنامه‌های بازسازی و نوین‌سازی بیروت از سوی دولت رفیق حریری انجام پذیرفت وی برنامه ۱۴ میلیارد دلاری بازسازی کشور، هوریزون ۲۰۰۰، را آغاز کرد. این برنامه بر بازسازی بیروت تا تبدیل آن به مرکز اقتصادی خاورمیانه استوار است.  در سال ۲۰۰۵، نیروهای سوریه از چیرگی بر لبنان و بیروت درآمدند.

جاذبه‌های گردشگری

از جاذبه های گردشگری بیروت می توان روشه یا صخره‌های کبوتر، حمام‌های رومی، موزه ملی بیروت، پلیس د مارتیرس، غار جعیتا، موزه سورساک، غواصی در دریا، مرکز هنری بیروت و پرواز با بالون در آسمان بیروت را نام برد.

انفجار مهیب

در شامگاه سه شنبه ۱۴ مرداد مصادف با ۴ آگوست ۲۰۲۰، انفجاری مهیب بیروت و مناطق اطراف آن را به لرزه درآورد باعث شد که این شهر تا ۲ ماه غیر قابل سکونت باشد. لحظاتی بعد رسانه‌ها گزارش دادند که این انفجار ناشی از یک اتش‌سوزی در انبار شماره 12 بندر بیروت که حاوی مواد منفجره بوده صورت گرفته است.

بر اساس آمارها تا فردای آن روز این انفجار بیش از صد کشته و نزدیک به چهار هزار مجروح برجای گذاشته است. رسانه‌ها و مقام‌های لبنانی در این رابطه اظهار کردند، محموله ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیم که طی شش سال گذشته در بندر بیروت توقیف شده بود، باعث وقوع انفجار بزرگ در پایتخت لبنان شده است.

• در مورد لبنان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
• در مورد انفجار بیروت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید