کلیات
محمدرضا شجریان متولد تاریخ ۱ مهر ۱۳۱۹ در مشهد، موسیقیدان، آهنگساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران و نامزد ۲ جایزه گرمی است. سایت انجمن آسیا وی را پرآوازهترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامه ونکوورسان او را یکی از مهمترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کردهاست. شجریان در ایران ملقب به خسرو آواز ایران است.
محمد رضا شجریان در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ درگذشت.

معرفی بیشتر
محمدرضا شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیانگذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی میباشد. همچنین از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینه موسیقی فعالیت دارند. شجریان در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنامعروفترین تلاوت قرآنیِ اوست؛ این اثر توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت شدهاست.
شاگردان شجریان
خوانندگان سرشناسی، چون ایرج بسطامی، حسامالدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار و پسرش همایون از جمله شاگردان شجریان هستند.
خوشنویسی
محمدرضا شجریان علاوه بر آوازخوانی، علاقه زیادی به خوشنویسی ایرانی دارد. او از سال ۱۳۴۴ به فراگیری خط نستعلیق نزد ابراهیم بوذری و حسین میرخانی پرداخت. او در حال حاضر دارای درجه ممتاز در خط نستعلیق میباشد. محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۹ آثار خطاطی خود را در نمایشگاهی در تالار وحدت به همراه منتخبی از خوشنویسان معاصر به نمایش گذاشت.
تلاوت قرآن
محمدرضا شجریان اولین بار نزد پدرش (مهدی شجریان) که خود از قاریان مشهد بود، قرائت قرآن را فرا گرفت. او برای اولین بار در ۱۲ سالگی به تلاوت قرآن در رادیو مشهد پرداخت. محمدرضا شجریان تا قبل از سال ۱۳۴۶ که به تهران مهاجرت کرد، به صورت افتخاری در رادیو مشهد قرآن میخواند. پدر او با آواز خواندن پسرش موافق نبود و محمدرضا شجریان به همین دلیل تا چهار سال در رادیو تهران با نام «سیاوش بیدگانی» آواز خواند.

آواز خوانی با نام مستعار
محمدرضا شجریان در مصاحبه با بیبیسی گفته بود که پدر او میخواست خانواده آنها (شجریان) بیشتر با چهره مذهبی شناخته شود و محمدرضا شجریان برای این که پدرش را ناراحت نکند از نام مستعار «سیاوش بیدگانی» استفاده کرد تا این که مهدی شجریان با احمد عبادی، نوازنده نامی سهتار ملاقات کرد و پس از این ملاقات، رضایت داد تا پسرش با نام اصلی آواز بخواند.
استمرار تلاوت قرآن
پس از آن محمدرضا شجریان در کنار آوازخوانی، قرائت قرآن را نیز ادامه داد. وی در سال ۱۳۵۶ در مسابقه تلاوت قرآن کشوری، رتبه نخست را به دست آورد.
همچنین در مسابقات جهانی تلاوت قرآن در سال ۱۳۵۷ (تابستان ۱۹۷۹) در مالزی، هنگامی که قاری ایرانی قادر به شرکت در مسابقه نبوده، محمدرضا شجریان بدون هماهنگی و آمادگی قبلی، بهعنوان نماینده ایران در مسابقه شرکت میکند و رتبه دوم جهان را به دست میآورد.
در سال ۱۳۵۸ چهار آیه برگرفته از آیات قرآن را با صوت خواند و این آیات (که تمامی آنها با واژه «ربنا» شروع میشدند)، در ماه رمضان در برنامه افطار پخش شدند و به نام دعای ربنای شجریان معروف شدند. دعای ربنا به همراه مناجات مثنوی افشاری (این دهان بستی دهانی باز شد) باصدای شجریان به مدت ۳۰ سال از اصلیترین برنامههای رادیو و تلویزیون برای ماه رمضان بودند.
محمدرضا شجریان دعای ربنا را متعلق به مردم معرفی کرده و حتی هنگامی که صدا و سیما را از پخش آثار منع کرد، پخش دعای ربنا را به عنوان یک مورد استثناء منع نکرد.
یک مجموعه تلاوت قرآن به نام به یاد پدر وجود دارد که در قالب ۲ سیدی مجزا (به یاد پدر ۱ و به یاد پدر ۲) انتشار یافته و مربوط به برخی تلاوتهای محمدرضا شجریان بین سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ است. محمدرضا شجریان این اثر را پس از وفات پدرش، مهدی شجریان برای یادبود او در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد. این مجموعه شامل تلاوت سورههای قصص، انعام، فجر، بلد، فتح و نمل میباشد و البته شجریان در به یاد پدر ۲ دعای ربنا را نیز اضافه کرد.
او در مصاحبه با بیبیسی گفته بود که هنگامی که در زمینه آواز آلبومهایی را منتشر میکرد، پدرش سفارشهای زیادی به او میکرده که در کنار آواز چند مجموعه قرائت قرآن نیز منتشر کند، اما او به خاطر پیشگیری از سوءتفاهمها این کار را نمیکرده؛ اما پس از وفات پدرش به این فکر بوده که باید به حرف او عمل میکرده و برای همین برخی از تلاوتهایش را در مجموعه به یاد پدر منتشر میکند.
سازهای ابداعی
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد. برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… . نمایشگاه سازهای ابداعی شجریان ۱۳۹۰ نمایشگاهی از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان میباشد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ در تالار بهارخانه هنرمندان افتتاح گردید.
تولید سازهای ابداعی توسط شجریان با انتقاد زیادی مواجه شد و در نشستی با حضور کارشناسانی همچون: جلال ذوالفنون، جمال سماواتی، حسین علیزاده، داریوش طلایی و… مورد نقد قرار گرفت.

محتوای کاری
وی علاوه با اشعار کلاسیک شاعرانی، چون حافظ، سعدی، مولانا، عطار، باباطاهر و خیام، در برخی کنسرتها و کارهای خود از «شعر نو» شاعرانی، چون فریدون مشیری، نیما یوشیج، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، مهدی اخوان ثالث و هوشنگ ابتهاج استفاده کردهاست. از جمله کارهای مشترک او گزیدهای است از رباعیات خیام با صدای شجریان و رباعیخوانی احمد شاملو. همچنین، وی تعدادی از دعاهای قرآنی را در اثر مشهور به دعای ربّنا خواندهاست که در هنگام افطارهای ماه رمضان از صدا و سیمای ایران پخش میشد. همچنین بعد از درگذشت پدرش که از استادان و قاریان مشهور قرآن در مشهد بود برخی از تلاوتهای قرآن خود را با عنوان به یاد پدر در دو سی دی مجزا (به یاد پدر ۱ و به یاد پدر ۲) منتشر کرد.
حواشی بعد از انتخابات ۸۸
پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، محمدرضا شجریان در نامهای به عزتالله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند. وی گفت: «سرودهایی که خوانده بهویژه سرود ایران،ای سرای امید متعلق به سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده و هیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد». وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را در هیچیک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند. وی در گفتگو با بیبیسی گفت: «در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدینژاد، خس و خاشاک به حرکت درآمدهاند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود»
بیماری و درگذشت
محمدرضا شجریان در پیام ویدئویی برای تبریک نوروز ۱۳۹۵ با چهرهای دگرگونه و موهای بسیار کوتاه حاضر شد. برخی سایتها از ابتلای او به سرطان کلیه خبر دادند.
خود من هم با یک میهمان ۱۵ سالهای سالهاست که آشنا هستم و دوست شدیم با همدیگر و الآن هم من به خاطر همان اینجا ایستادهام و طبق دستور ایشان موهای سرم را هم کوتاه کردم و بچهٔ حرفگوشکنی شدم و چند وقت دیگر هم در اینجا هستم، چون آرامش خوبی دارم و خیلی راحتم اینجا، برای اینکه با این میهمان بتوانیم به تفاهم برسیم انشاءالله. به تفاهم که رسیدیم، راه میافتم میآیم به سراغ شما هممیهنان عزیزم و کارهای هنریام را دنبال خواهم کرد.
— محمدرضا شجریان در پیام نوروزی ۱۳۹۵، پیام ویدئویی استاد شجریان. یوتیوب. ۱۳۹۵. دریافتشده در ۱ فروردین ۱۳۹۵.
محمدرضا شجریان، چهار سال پس از آنکه برای آخرین بار جلوی دوربین ظاهر شد و اعلام کرد ۱۵ سال است به بیماری سرطان مبتلاست، بعدازظهر ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در ۸۰سالگی درگذشت. در ساعت ۱۷ بهوقت تهران، همایون شجریان، فرزند محمدرضا شجریان، نیز خبر درگذشت پدرش را در اینستاگرام رسمی خود تأیید کرد و نوشت: «خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.».
از اوایل بهمن سال ۱۳۹۸، وضعیت ریههای او به وخامت گرایید که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای عمل جراحی بهمنظور «تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحتتر و مؤثرتر» شد. اما بیست روز پس از مرخص شدن شجریان از بیمارستان، مشکلات تنفسی مجدداً او را در روز پنجشنبه ۱ اسفند ۱۳۹۸ راهی بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان کرد و تا فروردین ۱۳۹۹ در بیمارستان باقی ماند. پس از آن مراقبت ویژه از محمدرضا شجریان در خانه ادامه یافت تا روز شنبه، ۲۵ مرداد ۱۳۹۹، که با افت سطح هوشیاری، افت فشار خون و شوک عفونی بار دیگر در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان جم بستری شد و پس از حدود ۱۰ روز، ۳ مهرماه، از بیمارستان به خانهاش منتقل شد.
اما بار دیگر، یکشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۹، به دلیل افت سطح هوشیاری در حد نزدیک به کمای مطلق به بخش مراقبتهای ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهر هفدهم مهرماه ۹۹، ۱۷ روز پس از ۸۰ ساله شدن، درگذشت.
شجریان تکذیب شد ...
به گزارش تابناک محمدحسین آقاسی وکیل استاد شجریان امروز در... بر اینکه زنده یاد استاد شجریان قانون اساسی جدید نظام... ننمودند بنابراین ادعای مذکور تکذیب می شود » همچنین همایون_شجریان...
کد خبر: ۱۰۲۸۵۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۸
از "استاد محمدرضا شجریان" به "شهید محسن فخریزاده" واکنش نشان...
یاد "استاد محمدرضا شجریان" در منطقه دو شهرداری تهران بدون...
کد خبر: ۱۰۲۳۳۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۴
پول در ازای بازدید از مزار محمدرضا شجریان حکایت داشت...
درباره دریافت ورودی در ازای بازدید از مزار محمدرضا شجریان... استاد شجریان در آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شده است... و از آنجا که مزار استاد شجریان در محوطه موزه... باید ورودی پرداخت کرد محمدرضا شجریان استاد آواز ایران ۱۷...
کد خبر: ۱۰۱۱۴۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۶
عوام فریبانه تر از نامه حجاریان به همایون شجریان خونده...
سعید حجاریان در نامه ای به همایون شجریان برای او... و میراث دار نام شجریان ارائه طریق کند به گزارش... نامه سعید حجاریان از نظرپردازان جریان اصلاحات به همایون شجریان... خواننده موسیقی ایرانی و میراث دار استاد محمدرضا شجریان است...
کد خبر: ۱۰۱۰۷۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۲
به محمدرضا شجریان اهدا کرد ...
یک عمر دستاوردهای گرانسنگ استاد محمدرضا شجریان در حوزه موسیقی... سنتی و فرهنگ فارسی به مرحوم شجریان اعطا کرد مدال...
کد خبر: ۱۰۰۹۷۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۸
نمونه ای از خوشنویسی محمدرضا شجریان به خط ثلث به...
کد خبر: ۱۰۰۹۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۷
نبض خبر؛
پیکر زنده یاد استاد محمدرضا شجریان صبح شنبه 19 مهر...
کد خبر: ۱۰۰۸۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
تصاویر هوایى از مراسم خاکسپاری استاد شجریان در طوس...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
استاد محمدرضا شجریان پرداخته اند درگذشت خسروی آواز ایران در...
به گزارش « تابناک» به نقل از فرارو استاد محمدرضا... شجریان برجسته ترین هنرمند عرصه آواز و موسیقی سنتی ایران... محمدرضا شجریان سال ها از بیماری ریه رنج می برد... بخش مراقبت های ویژه بستری شده بود استاد شجریان زادهٔ...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
مراسم تشییع استاد محمدرضا شجریان صبح امروز در آرامگاه فردوسی...
مراسم که با حضور خانواده استاد شجریان جمعی از مردم... حضور داشتند و در حین مراسم خاکسپاری همایون شجریان تصنیف... بر مزار استاد شجریان به مقام ایشان ادای احترام کردند... مزار استاد شجریان آماده سازی و تصویر آن منتشر شده...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
استاد محمدرضا شجریان پنجشنبه ۱۷ مهر بر اثر عوارض بیماری... محمدرضا شجریان منتقل شد تا در آرامگاه فردوسی توسی به...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
یاد استاد محمدرضا شجریان فرآیند اطلاع رسانی درباره تاریخ و...
شجریان بلافاصله به مشهد انتقال پیدا کرده و در همان... مذاکره میان خانواده شجریان و مسئولان برگزاری مراسم برای امکان... شجریان با اتومبیل شخصی به سمت مشهد عازم شدند و... و بنابر هماهنگی با خانواده شجریان قرار بر تدفین این...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
لحظه به خاک سپردن استاد شجریان
محمدرضا شجریان صبح امروز شنبه ۱۹ مهر ماه در آرامگاه... فردوسی به خاک سپرده شد محمدرضا شجریان پنجشنبه ۱۷ مهر... به استان خراسان زادگاه محمدرضا شجریان منتقل شد تا در...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
پیکر استاد محمدرضا شجریان پس از تشییع با حضور خانواده...
محمدرضا شجریان پس از تشییع با حضور خانواده او و... شود که به دلیل جانمایی نامناسب با نظر خانواده شجریان... موزه توس در آرامگاه فردوسی خانه ابدی محمدرضا شجریان شد...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
مراسم تشییع مرحوم استاد شجریان امروز قرار بود در آرامگاه...
باید به بدرقه استاد محمدرضا شجریان بروند آخرین زمانی که... آخر شب در پست اینستاگرام همایون شجریان اعلام شد «... شجریان منتشر شد که در میان انبوه علاقه مندان به... مرحوم شجریان در مقابل بهشت زهرا س تهران حضور داشت...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
مرور روزنامههای شنبه نوزدهم مهرماه
انحصار و فتح شجریان سپر چینی در برابر تحریم آمریکایی... آمریکا و ویژه نوشته هایی درباره درگذشت استاد شجریان از...
با درگذشت استاد آواز محمدرضا شجریان و تصاویر او چیدمان... شده است تیترهایی همچون شجریان شجره بی خزان شرق تسلیت... می کنیم &rlm تکرار حکایت تختی برای شجریان &rlm صادق... تکرار حکایت تختی برای شجریان نوشت چه چیزی تختی را...
کد خبر: ۱۰۰۸۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
فوتو نیوز
همایون شجریان گفت به ما قول داده اند مراسم تشییع...
کد خبر: ۱۰۰۷۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
پیکر استاد محمدرضا شجریان قرار است در کنار مقبره مهدی...
کد خبر: ۱۰۰۷۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
مرحوم استاد شجریان به مشهد منتقل شده است ...
کد خبر: ۱۰۰۷۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان امروز جمعه به امامت... اسلامی در محل بهشت زهرا اقامه شد مرحوم استاد شجریان...
کد خبر: ۱۰۰۷۸۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸